Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze powstało w roku 1950, z połączenia Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (istniejącego od 1873 roku) oraz Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (założonego w roku 1906), jest zatem najstarszym w Polsce stowarzyszeniem, którego głównym celem jest popularyzacja krajoznawstwa i turystyki kwalifikowanej. Chorzowski Oddział PTTK powołano do życia 14 marca 1956 roku.
Inicjatorami utworzenia Oddziału w Chorzowie byli przede wszystkim przewodnicy i działacze turystyczni pochodzący z Chorzowa, Świętochłowic i Rudy Śląskiej zrzeszeni w Kole Przewodnickim Zarządu Okręgu PTTK w Katowicach. W skład Koła Miejskiego PTTK w Chorzowie weszło 27 kół działających już na terenie miasta, a będących dotychczas w strukturach Zarządu Okręgowego PTTK w Katowicach. Pierwszy Walny Zjazd Wyborczy Oddziału PTTK w Chorzowie odbył się w kwietniu 1956 roku, w Wiśle Malince. Wybrano wówczas skład pierwszego Zarządu. Siedzibą organizacji stał się lokal w kamienicy przy ul. Jagiellońskiej 4.
Niezwłocznie przystąpiono do tworzenia struktur organizacyjnych. Powstały komisje turystyki kwalifikowanej – górska, nizinna, wodna (żeglarska), narciarska i kolarska oraz komisja propagandy. Przy Komisji Turystyki Górskiej powstał Terenowy Referat Weryfikacji Górskiej Odznaki Turystycznej. Powołano również do życia Koło Przewodników Turystycznych.
Kolejne lata pracy Oddziału to okres ożywionej działalności. Organizowano liczne wycieczki, zloty, spotkania rosnącego grona turystycznego połączone z wykładami, pogadankami, a także wyświetlaniem przeźroczy i filmów o tematyce turystyczno-krajoznawczej, co u schyłku lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku było dużym nowatorstwem. Oddział prowadził również punkt sprzedaży wydawnictw, odznak turystycznych, sprzętu turystycznego i pamiątek. Pierwszą dużą imprezą zorganizowaną przez Oddział był I Rajd Górski w Bystrej, który w czerwcu 1956 roku zgromadził około 300 uczestników.
Podjęto współpracę z chorzowskimi szkołami, w których zakładane były Szkolne Koła Krajoznawczo–Turystyczne (SKKT). Osobowość prawną Oddział uzyskał decyzją Zarządu Głównego PTTK z dnia 21 września 1960 roku. 15 marca 1962 wydano natomiast zezwolenie na działalność statutowo–usługową tworząc tzw. Biuro Obsługi Ruchu Turystycznego, co pozwoliło zwiększyć zakres świadczonych usług punktu sprzedaży. W 1964 roku zawarto umowę z Biurem Turystyki Zagranicznej PTTK, a rok później powstał Punkt Informacji Turystycznej. Ważnym elementem działalności Oddziału już wówczas było (kontynuowane do dziś) prowadzenie różnorakich szkoleń i zająć warsztatowych dla kadry programowej.
Trzykrotnie w swej historii oddział przechodził zmiany i podziały, prowadzące do zmniejszenia ilości kół, klubów i liczebności kadry programowej. W marcu 1963 roku z chorzowskiego Oddziału wydzielono 5 kół, które utworzyły nowy Oddział PTTK w Rudzie Śląskiej. W wyniku podziału w roku 1980 przy chorzowskiej Hucie Batory powstał Zakładowy Oddział PTTK „Batory”. Efektem podziału z roku 1987 było powstanie Oddziału PTTK w Świętochłowicach.
Przez ponad 35 lat chorzowski Oddział PTTK działał prężnie w dużej siedzibie przy ul. Szabatowskiego, w samym centrum miasta. Był tam obecny aż do czasu polskich przemian ustrojowych na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku. Nowa rzeczywistość przyniosła znaczne zmiany w funkcjonowaniu gospodarki kraju. Powstające jak grzyby po deszczu liczne biura turystyczne stanowiły ogromną konkurencję dla PTTK, na którym negatywnie odbiły się także zmiany organizacyjne w zakładach pracy. Fala prywatyzacji i nowego podejścia do kwestii systemu finansowania działalności socjalnej, zmiotła z powierzchni ziemi wiele kół zakładowych PTTK. Reforma systemu oświaty zrobiła to samo z kołami szkolnymi. Chorzowski oddział PTTK został przeniesiony do pomieszczeń przy ul. Katowickiej 117, zajmowanych wcześniej przez Zakład Energetyczny. Kontynuowana była działalność gospodarcza z biurem turystycznym i sklepem oferującym specjalistyczny sprzęt oraz wydawnictwa i pamiątki. Koniec lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku przyniósł poważne problemy finansowe, które doprowadziły m.in. do zamknięcia działalności gospodarczej, a także kolejnej zmiany siedziby. Oddział PTTK przeniósł się do małego, wymagającego gruntownego remontu, lokalu przy ul. Cmentarnej 12. Pod koniec roku 2002 udało się od władz miasta uzyskać lepszy adres – w budynku dawnego Teatru Miejskiego przy ul. Sienkiewicza 3. Poprawa warunków lokalowych dała nowy impuls do wyjścia z impasu i podjęcia działań związanych z aktywizacją członków. Zaczęto organizować większą ilość wycieczek pieszych i autokarowych w kraju i zagranicą, rajdów rowerowych, wycieczek górskich. Efektem dobrej współpracy z Urzędem Miasta jest Rajdu Rodzin Chorzowskich, który w 2021 roku odbędzie się już po raz 26.
W roku 2006, w wyniku rozpoczęcia prac remontowych budynku Teatru i powołaniem do życia Chorzowskiego Centrum Kultury nastąpiła ponowna zmiana siedziby oddziału PTTK. Organizacja przeniosła się do (znów wymagającego remontu od podstaw) lokalu przy ul. Floriańskiej 42, gdzie funkcjonuje do dziś.
Zawirowania i zmiany nie przerwały aktywności Koła Miejskiego, Koła Przewodników Turystycznych im. Augusta Czarnynogi, Komisji Turystyki Górskiej z Terenowym Referatem Weryfikacyjnym Górskiej Odznaki Turystycznej, a także Komisji Fotografii Krajoznawczej. Reaktywowano również kilka Szkolnych Kół Turystyczno-Krajoznawczych (m.in. przy Zespole Szkół Sportowych nr 2 im. Gerarda Cieślika i II Liceum Ogólnokształcącym im. Juliusza Ligonia). Podjęto współpracę z organizacjami turystycznymi z miast partnerskich Chorzowa z Creil (Francja), Zlin (Czechy) i Isrelohn (Niemcy). Oddział podejmuje działania na rzecz lokalnej społeczności prowadząc liczne imprezy cykliczne, takie jak tematyczne wycieczki po mieście w ramach akcji „Przewodnik Czeka” oraz akcja Turystyka Trzeciego Wieku. W roku 2007 ustanowiona została odznaka turystyczna „Znam Chorzów”. Chorzowski oddział PTTK obecny jest regularnie na targach turystycznych GLOB i Atrakcje Regionów.
O bieżącej działalności Oddziału informuje strona internetowa www.chorzow.pttk.pl.
