W wydanej w 2013 r. 14. edycji „Zeszytów Chorzowskich” opublikowałem artykuł zatytułowany Historie Chorzowa. Uwagi o stanie badań (1990-2013), próbując w syntetyczny i z konieczności mocno skrócony sposób zaprezentować (a ściślej mówiąc zasygnalizować) dorobek wydawniczy dotyczący Chorzowa.
Tekst w gruncie rzeczy był propozycją, by raz jeszcze pochylić się nad dziejami miasta, tym razem jednak w sposób znacznie rozleglejszy niż my i nasi poprzednicy robili to wcześniej, tak by pokusić się o próbę najbardziej komplementarnego z dotychczasowych ujęcia dziejów miasta. Dodajmy od razu, że imponujący wysiłek wielu osób, instytucji oraz władz samorządowych i ówczesnego Muzeum w Chorzowie (dzisiaj to Muzeum Hutnictwa w Chorzowie) przyniósł obfite owoce. Na przestrzeni dekad, a zwłaszcza od lat 90. XX w. wydano mnóstwo książek i artykułów. Zebrane zostały w liczbie 4 240 tys. pozycji w wydanej w 2007 r. przez chorzowską Miejską Bibliotekę Publiczną bibliografii. Autorkami opracowania są Jolanta Pokorska i Krystyna Banasik. Prace nad bibliografią trwają nadal i obejmują już ponad 18 tys. opisów (dostępnych w Internecie).
We wspomnianym artykule Historie Chorzowa… zasugerowałem, by skupić uwagę nad nową, tym razem kilkutomową monografią, pisaną nie, jak było wcześniej, przez pojedynczych autorów, ale cały ich zespół złożony ze specjalistów wielu dyscyplin. Zamysł został zaakceptowany i zrealizowany. W ten sposób w roku 2017 ukazał się pierwszy tom poświęcony środowisku przyrodniczemu miasta. Było to opracowanie o charakterze pionierskim, ponieważ nigdy wcześniej nie opisywano Chorzowa tak rozlegle, konsekwentnie i w tak profesjonalny sposób w horyzoncie nauk przyrodoznawczych.
W 2018 roku wydany został tom obejmujący dzieje Chorzowa (Starego) oraz Królewskiej Huty od zarania po rok 1868. Kolejne dotyczyły następnych dekad. Ostatecznie całość to pięć obszernych książek. W sumie 3308 stron, 98 rozdziałów, 859 zdjęć i rycin, 76 tabel. To efekt pracy 52 autorów, 9 recenzentów, 3 tłumaczy, 9 osób opracowujących materiały graficzne oraz skład, dwóch odpowiadających za redakcję językową i korektę. Redaktorzy naukowi poszczególnych tomów, tworzyli zarazem Radę Naukową. Są to: prof. Jan Drabina, prof. Adam Hibszer, prof. Jerzy Runge, prof. Marek Masnyk, dr Jacek Kurek i mgr Przemysław Nadolski.
Oczywiście, że ilość nie rozstrzyga o jakości, ale wierzymy, że zrobiliśmy wszystko, by zebrać dotychczasową wiedzę o Chorzowie i wzbogacić ją o nowe ustalenia. Każda synteza to z zasady, z definicji zaledwie wybór, swoisty skrót, ba… wręcz punkt wyjścia dla następców. Wierzmy głęboko, że pięć wydanych w latach 2017-2023 tomów traktujących o Chorzowie stanie się okazją do jego głębszego poznania i odnalezienia w nim oraz jego mieszkańcach przestrzeni także dla siebie. To, co proponujemy, przeznaczone jest dla każdego Czytelnika, skądkolwiek by pochodził i gdziekolwiek żył, jeżeli tylko zechce zwrócić oczy w stronę tego fascynującego górnośląskiego miasta.
Prezentacja tomu odbędzie się 22.06. 2023 r. w dwóch odsłonach: o godz. 11.00 podczas konferencji prasowej z udziałem autorów i redaktorów w Oddziale Historii Miasta i Regionu Muzeum Hutnictwa w Chorzowie oraz tego samego dnia o godz. 18.00 w Księgarni Dopełniacz. Serdecznie zapraszamy.
